Omuz Sıkışması Artroskopik Tamiri

Omuz Sıkışma Sendromu (Subakromial İmpingement) Nedir?

Omuz ekleminin üst kısmında, kürek kemiğinin bir parçası olan akromion adı verilen kemik çıkıntısı bulunur. Bu kemik çıkıntısı ile kol kemiğinin (humerus) başı arasında dar bir boşluk vardır (subakromial aralık). Bu aralıktan, omuzu hareket ettiren ve stabilize eden önemli kasların tendonları (rotator kılıf tendonları) ve bu tendonların üzerinde kayganlığı sağlayan bir kese (subakromial bursa) geçer.

Omuz Sıkışma Sendromu, kol yukarı kaldırıldığında bu subakromial aralığın daralarak içinden geçen rotator kılıf tendonlarının ve/veya bursanın akromion kemiği ile humerus başı arasında sıkışması, sürtünmesi ve tahriş olması durumudur. Bu tekrarlayan sıkışma ve sürtünme, zamanla bursada iltihaplanmaya (bursit), tendonlarda ödemlenmeye (tendinit) ve hatta ilerleyen durumlarda rotator kılıf tendonlarında yırtıklara yol açabilir.

Bu daralmaya neden olabilen faktörler şunlardır:

• Akromion kemiğinin alt yüzeyinde oluşan kemik çıkıntıları (osteofitler/spur).
• Akromionun doğuştan gelen şekli (örn. “kanca tipi” akromion).
• Subakromial bursanın kalınlaşması ve iltihaplanması (bursit).
• Rotator kılıf tendonlarının kendisinde kalınlaşma veya tendinit.
• Omuz eklemi çevresindeki bağların kalınlaşması.

Omuz Sıkışmasının Nedenleri ve Risk Faktörleri

Omuz sıkışma sendromu gelişiminde rol oynayan başlıca faktörler şunlardır:

• Yapısal (Anatomik) Faktörler: Akromion kemiğinin şekli (özellikle ucu kanca gibi aşağı dönük olan tipler) veya zamanla oluşan kemik çıkıntıları (spur) subakromial aralığı daraltabilir.
• Fonksiyonel Faktörler:
  
  • Tekrarlayan Baş Üstü Aktiviteler: Boyacılık, sıva işleri, tavan işleri gibi meslekler veya yüzme, voleybol, tenis gibi sporlar omuzda sürekli sıkışmaya neden olabilir.
  • Yanlış Vücut Duruşu (Postür): Omuzların öne doğru düşük durması, subakromial aralığı daraltabilir.
  • Kas Dengesizlikleri: Rotator kılıf kaslarının veya kürek kemiğini kontrol eden kasların zayıflığı veya dengesiz çalışması, kol kemiği başının normal hareketini bozarak sıkışmaya yol açabilir.
  • Rotator Kılıf Sorunları: Tendonlardaki hafif yıpranmalar veya tendinit (iltihap) de sıkışmayı artırabilir.
• Yaş: İlerleyen yaşla birlikte kemik çıkıntıları ve tendonlarda yıpranma riski artar.

Omuz Sıkışmasının Belirtileri Nelerdir?

Omuz sıkışma sendromu genellikle yavaş yavaş gelişen belirtilerle kendini gösterir:

• Omuz Ağrısı: En sık görülen belirtidir. Genellikle omuzun ön veya yan tarafında hissedilir. Ağrı özellikle kolu yukarı kaldırırken (örn. raftan bir şey alırken), eli başın arkasına götürürken veya omuz üzerine yatarken artar. Ağrı bazen kola doğru yayılabilir.
• “Ağrılı Ark” (Painful Arc): Kolu yana doğru kaldırırken belirli bir açıda (genellikle 60-120 derece arası) ağrının ortaya çıkması veya artması tipiktir.
• Güçsüzlük: Özellikle kolu yukarı kaldırmada veya dışa döndürmede güçsüzlük hissedilebilir.
• Hareket Kısıtlılığı: Ağrı nedeniyle omuz hareketleri kısıtlanabilir.
• Ses Gelmesi: Omuz hareketleri sırasında tıkırtı, çıtırtı veya sürtünme sesi duyulabilir.

Omuz Sıkışması Tanısı Nasıl Konulur?

Doğru tanı, diğer omuz problemlerini (donuk omuz, kireçlenme, boyun fıtığı vb.) dışlamak ve uygun tedaviyi planlamak için önemlidir. Prof. Dr. Murat Bozkurt tanı sürecinde şu yöntemleri kullanır:

• Detaylı Hasta Öyküsü: Ağrının ne zaman ve nasıl başladığı, hangi hareketlerle arttığı, mesleğiniz, spor alışkanlıklarınız ve önceki omuz sorunlarınız sorgulanır.
• Fizik Muayene: Omuzun hareket açıklığı, kas gücü değerlendirilir. Doktor, sıkışmayı ortaya çıkarmayı hedefleyen özel testler yapar (Neer testi, Hawkins testi gibi). Omuz çevresindeki hassas noktalar belirlenir. Boyun muayenesi de yapılarak ağrının boyundan kaynaklanıp kaynaklanmadığı araştırılır.
• Görüntüleme Yöntemleri:
  
  • Röntgen (X-ray): Akromion kemiğinin şeklini, kemik çıkıntılarını (spur), eklem aralığını (kireçlenme belirtileri) ve kemiksel diğer sorunları değerlendirmek için istenir.
  • Ultrasonografi (USG) veya Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Bu yöntemler yumuşak dokuları (rotator kılıf tendonları, subakromial bursa, bağlar) detaylı olarak gösterir. Tendonlarda yıpranma (tendinopati), kısmi veya tam kat yırtık olup olmadığını, bursadaki iltihabı ve kalınlaşmayı ve sıkışma belirtilerini ortaya koyar. Özellikle cerrahi düşünülüyorsa MRG sıklıkla istenir.

Tedavi Seçenekleri: Önce Ameliyatsız Yöntemler

Omuz sıkışma sendromunun tedavisinde ilk tercih her zaman ameliyatsız (konservatif) yöntemlerdir. Hastaların büyük çoğunluğu bu tedavilerden fayda görür.

• Aktivite Modifikasyonu: Ağrıyı tetikleyen baş üstü aktivitelerden ve zorlayıcı hareketlerden bir süre kaçınmak veya bunları değiştirmek.
• İlaç Tedavisi: Ağrı ve iltihabı kontrol altına almak için doktor kontrolünde Non-Steroid Anti-İnflamatuar İlaçlar (NSAİİ’ler – ibuprofen, naproksen gibi) kullanılabilir.
• Fizik Tedavi ve Egzersiz: Tedavinin temel taşıdır. Amaç:
  
  • Rotator kılıf kaslarını ve kürek kemiği çevresi kasları güçlendirmek.
  • Omuz ekleminin hareket açıklığını korumak veya artırmak.
  • Esnekliği artırmak ve doğru omuz mekaniğini öğretmek.
  • Postürü (duruşu) düzeltmek.
• Subakromial Enjeksiyon: Subakromial aralığa yapılan kortikosteroid (kortizon) enjeksiyonu, bursadaki ve tendon çevresindeki iltihabı ve ödemi azaltarak ağrıyı hızla giderebilir. Aynı zamanda tanıyı doğrulamada da yardımcı olabilir (ağrı enjeksiyonla geçiyorsa, sorun büyük olasılıkla sıkışmadır). Ancak kortizonun potansiyel yan etkileri nedeniyle enjeksiyon sayısı genellikle sınırlı tutulur (yılda 2-3 defa).

Cerrahi Tedavi: Artroskopik Subakromial Dekompresyon (ve Rotator Kılıf Tamiri)

Eğer en az 3-6 ay süren düzenli konservatif tedaviye (özellikle etkin fizik tedaviye) rağmen hastanın şikayetleri devam ediyorsa veya MRG’de sıkışmaya neden olan belirgin bir yapısal sorun (büyük kemik spur, ciddi bursit) veya eşlik eden rotator kılıf yırtığı varsa cerrahi tedavi düşünülebilir. Günümüzde omuz sıkışması cerrahisi genellikle artroskopik (kapalı) yöntemle yapılır.

• Artroskopik Subakromial Dekompresyon (ASD):
  
  • Nasıl Yapılır? Omuz eklemine küçük (yaklaşık 0.5 cm) birkaç kesiden ince bir kamera (artroskop) ve özel cerrahi aletler sokulur. Cerrah, kamera görüntüsü eşliğinde eklem içini ve subakromial aralığı detaylı olarak görür.
  • İşlemler:
    
    • Bursektomi: İltihaplı ve kalınlaşmış subakromial bursa dokusu temizlenir.
    • Akromioplasti: Akromion kemiğinin alt yüzeyindeki sıkışmaya neden olan kemik çıkıntıları (spur) özel bir tıraşlayıcı (shaver) ile traşlanarak düzeltilir. Böylece subakromial aralık genişletilir ve tendonların rahatça hareket etmesi sağlanır.
• Rotator Kılıf Tamiri (“Tamir” Kısmı):
  
  • Kronik sıkışma sendromu, zamanla rotator kılıf tendonlarında yıpranmaya ve yırtıklara neden olabilir.
  • Eğer artroskopi sırasında rotator kılıfta tam kat veya anlamlı bir kısmi yırtık tespit edilirse, genellikle aynı seansta bu yırtık da tamir edilir.
  • Nasıl Yapılır? Yırtık tendonun uçları temizlenir ve özel dikiş materyalleri ve kemiğe yerleştirilen küçük vidalar veya çapalar (sütür ankorları) kullanılarak tekrar kemiğe (humerus başına) tutturulur.

Prof. Dr. Murat Bozkurt, Ankara’da omuz sıkışması ve eşlik eden rotator kılıf yırtıklarının tedavisinde artroskopik cerrahi teknikleri başarıyla uygulamaktadır.

Riskler, Faydalar ve İyileşme Süreci

• Faydalar: Başarılı bir artroskopik cerrahi ile sıkışmaya bağlı ağrının giderilmesi, omuz hareket açıklığının ve fonksiyonlarının geri kazanılması, yaşam kalitesinin artırılması ve rotator kılıf tendonlarının daha fazla hasar görmesinin engellenmesi hedeflenir.
• Riskler: Her cerrahi işlemde olduğu gibi enfeksiyon, kanama, anestezi riskleri mevcuttur. Omuz cerrahisine özgü riskler arasında ise ameliyat sonrası omuz sertliği (donuk omuz gelişimi), sinir hasarı (nadir), devam eden ağrı, yetersiz rahatlama, rotator kılıf yırtığı tekrarı (eğer tamir yapıldıysa) sayılabilir.
• İyileşme Süreci: İyileşme süresi ve rehabilitasyon protokolü, ameliyatta sadece dekompresyon mu yapıldığı yoksa rotator kılıf tamiri de mi eklendiğine göre önemli ölçüde değişir:
  
  • Sadece Subakromial Dekompresyon Yapıldıysa:
    
    • İyileşme genellikle daha hızlıdır.
    • Kol askısı (sling) genellikle sadece konfor için birkaç gün veya 1-2 hafta kullanılır.
    • Erken dönemde pasif ve aktif omuz hareketlerine başlanır.
    • Fizik tedavi birkaç hafta/ay sürer; hareket açıklığı ve güçlendirme egzersizleri yapılır.
    • Normal günlük aktivitelere dönüş genellikle birkaç hafta, daha zorlayıcı aktivitelere dönüş ise 2-4 ay içinde olabilir.
  • Subakromial Dekompresyon + Rotator Kılıf Tamiri Yapıldıysa:
    
    • İyileşme çok daha uzun ve kısıtlıdır.
    • Tamir edilen tendonun kemiğe kaynaması için kol askısı (sling) genellikle 4 ila 6 hafta süreyle sürekli kullanılır.
    • İlk 4-6 hafta sadece pasif veya yardımlı hareketlere izin verilir.
    • Aktif hareketlere ve güçlendirme egzersizlerine daha sonra, aşamalı olarak geçilir.
    • Fizik tedavi aylarca (6 ay veya daha uzun) sürer.
    • Tam fonksiyonel iyileşme ve zorlayıcı aktivitelere/spora dönüş 6 ila 12 ay veya daha uzun sürebilir.
  • Her iki durumda da fizik tedavi programına eksiksiz uymak, ameliyatın başarısı için hayati önem taşır.

Ankara’da Omuz Sıkışması Cerrahisi ve Prof. Dr. Murat Bozkurt’un Yaklaşımı

Omuz ağrısı ve sıkışma sendromu, Ankara’da yaşayan birçok kişinin günlük yaşamını ve iş gücünü etkileyen yaygın bir sorundur. Prof. Dr. Murat Bozkurt, bu hastaların tedavisinde şu yaklaşımı benimser:

• Doğru Tanı: Hastanın şikayetlerini dikkatle dinler, kapsamlı bir fizik muayene yapar ve gerekli görüntüleme yöntemleri (Röntgen, MRG/USG) ile tanıyı kesinleştirir, ağrının diğer olası nedenlerini dışlar.
• Konservatif Tedavi Önceliği: Cerrahiyi son seçenek olarak görür ve öncelikle aktivite düzenlemesi, ilaç tedavisi, enjeksiyonlar ve özellikle etkin bir fizik tedavi programı ile sorunu çözmeye çalışır.
• Uygun Cerrahi Kararı: Konservatif tedavinin başarısız olduğu veya yapısal bir sorun (yırtık vb.) tespit edildiği durumlarda cerrahi kararı verir ve hastayı ameliyat süreci hakkında detaylıca bilgilendirir.
• Minimal İnvaziv Artroskopik Teknikler: Cerrahi gerektiğinde, omuz sıkışması ve eşlik eden rotator kılıf yırtıklarının tedavisinde minimal invaziv artroskopik yöntemleri tercih eder. Bu yöntemler daha küçük kesiler, daha az ağrı ve potansiyel olarak daha hızlı iyileşme sağlar.
• Rehabilitasyonun Önemi: Ameliyat sonrası başarılı bir sonuç için rehabilitasyonun kritik rolünü vurgular ve hastalarını deneyimli fizyoterapistlere yönlendirerek süreci takip eder.

Prof. Dr. Bozkurt, Ankara’da omuz sıkışma sendromu yaşayan hastalara, doğru tanıdan başlayarak, en uygun tedavi yönteminin (konservatif veya cerrahi) belirlenmesi ve uygulanmasında uzmanlığıyla hizmet vermektedir.

Omuz sıkışma sendromu, yaşam kalitesini etkileyen ancak genellikle tedavi edilebilen bir durumdur. Erken tanı ve doğru tedavi yaklaşımı ile ağrılarınızdan kurtulup omuz fonksiyonlarınızı geri kazanmanız mümkündür. Ankara’da omuz sorunlarınız için Prof. Dr. Murat Bozkurt’un uzmanlığından faydalanabilirsiniz.

Detaylı bilgi ve randevu için Prof. Dr. Murat Bozkurt ile 0312 502 70 74 numaralı telefondan iletişime geçebilirsiniz.